شاخص های کیفیت ابزارهایی هستند که برای اندازه گیری و نظارت بر عملکرد یک شرکت استفاده می شوند و جزء اصلی ترین شاخص های عملکرد فرآیند یا شاخص های معروف KPI (شاخص های کلیدی عملکرد) هستند.

در فرآیندهای مدیریت ، شاخص ها بهترین دوستان مدیران هستند ، زیرا تفاوت بین وضعیت مطلوب (هدف) و وضعیت فعلی (نتیجه) را اندازه می گیرند.

آنها راه را نشان می دهند و یک معیار ضروری هستند.

KPI با کیفیت می تواند متنوع باشد و عملکردی را برای سنجش نتیجه نهایی با استفاده از استانداردهای از پیش تعیین شده داشته باشد.

مثال: یک شرکت ۱۰۰٪ تحویل را به موقع تضمین می کند. بنابراین این نشانگر کیفیت است.

هنگام استفاده از شاخص های کیفیت ، دسترسی به طور منظم به داده های دقیق ، قابل اعتماد و با کیفیت خوب بسیار مهم است.

در زیر ، ما تعدادی از KPI (شاخص های اصلی عملکرد) را برای نمونه های تضمین کیفیت برای پیشرفت کار خود ارائه خواهیم داد.

مزایای شاخص های کیفیت چیست؟
قبل از اینکه در مورد شاخص های کیفیت صحبت کنیم ، ببینید چه کاری می توانید با آنها انجام دهید تا بتوانید نتایج دلخواه شرکت خود را برای جلب رضایت مشتریان خود هدایت کنید:

پیشرفت هایی را ایجاد کنید.
برنامه ریزی مناسب را انجام دهید.
به دست آوردن اطلاعات برای کمک به تصمیم گیری
واکنش سریع به حساسیت.
استفاده بهتر از منابع؛
کیفیت خدمات را بهبود بخشید.
شاخص های کلیدی عملکرد برای نمونه های تضمین کیفیت
پس از دیدن مزایای بسیاری ، باید کنجکاو باشید که بدانید برخی از شاخص های اصلی عملکرد برای نمونه های تضمین کیفیت چیست.

بگذارید ۵ نمونه از اهداف اصلی کیفیت را برجسته کنیم:

۱) شاخص بهره وری – بهره وری
این مسئول برای اندازه گیری میزان منابع مورد نیاز برای انجام تولید است.

با این تشخیص می توان ضایعاتی را که باید از آن جلوگیری کرد شناسایی کرد و بهره‌وری بیشتری را داد.

برای مثال مهم است که تعداد دفعاتی را که مجدداً مورد نیاز به تغییر مجدد یا منبع مورد استفاده قرار گرفته در طی یک فرآیند است ، بدانید. این مستقیماً بر بررسی بودجه و برنامه های تحویل تأثیر می گذارد.

این KPI با کیفیت چگونه محاسبه می شود؟ از طریق تصویب نرم افزار مدیریت تولید (با ماژول های خرید مواد اولیه ، هزینه ها ، زمان تحویل و غیره).

۲) شاخص تأثیر – رضایت مشتری و وفاداری
ارائه اطلاعات در مورد تحقیق برای اطلاع از رضایت مشتریان ، اگر آنها دوباره بخرند و توصیه می کنند که خدمات شما برای موفقیت در تجارت شما ضروری است.

این KPI با کیفیت چگونه محاسبه می شود؟ در حالت ایده آل ، شما باید مستقیم به منبع بروید.

تحقیقات خوبی را در مورد مشتریان خود انجام دهید تا قدرت محصول یا خدمات خود را در بازار مطالعه کنید.

بهترین ایده این است که به یک بررسی رضایت نامه (سریع ، هدفمند و مختصر) از طریق ایمیل ارسال کنید ، یا از سیستم عاملهای جستجوی خودکار استفاده کنید که این کار را با استفاده از روش NPS انجام می دهند ، برای مثال.

۳) شاخص اثربخشی – ارزش
چگونه می دانید محصول یا خدمات شما در واقع کار می کند؟ این شاخص به شما کمک می کند تا تأثیر و اهمیتی که ارائه می دهید در زندگی مشتریان داشته باشد.

این KPI با کیفیت چگونه محاسبه می شود؟ رضایت و تحقیقات بازار گزینه های خوبی برای تعیین شاخص ها هستند. به اخبار موجود در صنعت و همچنین رقبای خود توجه داشته باشید.

۴) شاخص خدمات به مشتری – شکایات مشتری
مشتری دماسنج تجارت است. اگر آنها زیاد شکایت می کنند ، این نشانگر این است که همه چیز به خوبی پیش نمی رود.

کنترل داخلی سازمان را در دست بگیرید ، زیرا این امر در خارج منعکس می شود.

اطمینان حاصل کنید که “cogs” شرکت به درستی کار می کند و اگر کارمندان وظایف خود را با موفقیت انجام می دهند و در تلاشند تا بهترین خدمات را ارائه دهند.

این KPI با کیفیت چگونه محاسبه می شود؟ به خدمات پس از فروش توجه کنید.

ایجاد یک رابطه دوستانه و نگرانی در مورد مشتری خود حتی پس از بسته شدن معامله.

بنابراین ، شما وفاداری آنها را بدست می آورید و شرکت شما از بازار خوبی برخوردار است.

یکی دیگر از نکته های مهم و پراهمیت که مورد بحث قرار می گیرد ، تجربه مشتری است.

شما باید رفتار مصرف کننده را بدانید تا یک تجربه به یاد ماندنی را برای آنها ایجاد کنید ، این باید به یک اولویت تبدیل شود ، از این گذشته ، هرچه مشتری شما با برند خوشحال تر باشد ، وفادار تر خواهند بود.

۵) شاخص ایمنی – کیفیت
این شاخص از آن جهت که تأثیر شرکت شما بر سلامتی یا سلامت جسمی مشتریان دارد ، ضروری است.

چگونه محاسبه می شود؟ قبل از راه اندازی محصول تست کنید.

تأیید کنید که محصول شما تمام اقدامات ایمنی و الزامات صدور گواهینامه و استانداردهای ملی و بین المللی را رعایت می کند.

اکنون که برخی از شاخص های کلیدی

عملکرد را برای نمونه های تضمین کیفیت مشاهده کرده اید ، چگونه می توانید از آنها استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که تجارت شما همیشه در مسیر درست پیش می رود؟

Lag (وقفه-تأخیر):

مدت زمان تأخیر (مجاز) بین دو فعالیت پیش نیاز و پس نیاز را Lag گویند به عبارت دیگر Lag موجب دیرکرد در شروع یا پایان فعالیت پس نیازی می گردد ،به عنوان مثال: مدت زمان انتظار به منظور عملیات کیورینگ (سفت شدن) بتن که پس از فعالیت بتن ریزی لازم است تا قبل از نصب تجهیز بر روی آن انجام شود را Lag گویند،که به صورت “مدت زمان وقفه +نوع رابطه” نشان داده می شود.
مانند: SS+2hour، FS+3day، FF+1week و … 

Lead (تعجیل):
Lead بر خلاف Lag می باشد یعنی موجب تسریع در شروع فعالیت پس نیازی می گردد که متداول ترین نوع آن به صورت
“مدت زمان تعجیل-FS” نشان داده می شود، مانند FS-4day  .

نکات :
*در نرم افزارهای MSP و P6 برای تعیین Lead بین دو فعالیت پیش نیاز و پس نیاز از Lag منفی استفاده می شود.
*در نرم افزار MSP می توان به جای مدت زمان تأخیر و تعجیل (Lead و Lag) درصد آن را لحاظ کرد.
به عنوان مثال اگر برای فعالیت A با مدت زمان ۶ روز،یک فعالیت پس نیاز B بارابطه FS-50% لحاظ شود به معنی آن است که فعالیت B می تواند به میزان ۵۰ درصد مدت زمان فعالیت A (یعنی سه روز) قبل از پایان فعالیت A آغاز می شود.
به عبارت دیگر در این مثال FS-50% معادل FS-3d می باشد.

به منظور درک بهتر از کاربرد Lag و Lead در هنگام تهیه برنامه زمانبندی پروژه به مثال زیر توجه فرمایید:

همانطور که در مقاله قبل توضیح دادیم kpi معیاری است که می توانیم به کمک آن میزان موفقیت خود را اندازه گیری کنیم
شاخص های کلیدی عملکر یا kpi ها انواع مختلفی دارند که شاید همه آنها برای کسب و کار شما مناسب نباشند ، اما اگر شاخص هایتان را درست انتخاب و گزینش کنید بسیار به شما کمک خواهد کرد.
در این مطلب قصد داریم به چند مورد از شاخص های کلیدی عملکرد در حوزه مدیریت پروژه اشاره کنیم:

Kpi های مهم مدیریت پروژه

Kpi هارا در ۴ دسته ((category
طبقه بندی و تعریف می کنیم:

۱-چهار چوب زمانی ((timeliness

اینکه مطمئن شویم پروژه مان در زمان مورد نظر به اتمام میرسد و اگر نه پیگیری اینکه کجای کار باعث انحراف از برنامه شده است مهم است. در نتیجه ما همیشه یک تاریخ پایانی به صورت تخمینی خواهیم داشت.

۲- بودجه (Budget

آیا پروژه، در محدوده بودجه تخصیص داده شده قرار دارد؟ و یا اینکه هزینه هایمان از حد مجاز فراتر رفته؟

۳-کیفیت ( Quality

اطمینان از اینکه به معیار های کیفی تعریف شده رسیده ایم یا خیر؟

۴-اثر بخشی (Effectiveness

پاسخ به این سوال که آیا زمان و پولمان را درست صرف می کنیم؟ یا اینکه آیا می توانیم پروژه را به طرز موثرتری مدیریت کنیم؟

قبل از اینکه kpi های ذیل هر یک ازین ۴ دسته را معرفی کنیم ، باید گفت ممکن است که ما به همه این شاخص ها برای پروژه مان نیاز پیدا نکنیم اما خب امید بر این است که آنها حد اقل به ما کمک کنند که به راه های بهتر مدیریت پروژه ها فکر کنیم.

* ۵مورد از مهم ترین شاخص های زمانی:

۱-Cycle time:

برابر میانگین سیکل های زمانی تحقق محصولات پروژه در دوره زمانی مشخص است. مثلا اینکه بگوییم به طور متوسط چقدر زمان برای تایید نقشه ها توسط کار فرما صرف می شود.

۲-on_time completion percentage:

نشان دهنده درصدی از فعالیت ها یا پروژه ها است که در زمان تعریف شده اشان به پایان رسیدن.

۳-time spent:

میزان زمان صرف شده توسط افراد تیم در طول پروژه است. البته در صورت نیاز می توانیم این شاخص هارا برای فرد یا افراد خاصی از پروژه تعریف کنیم که مثلا در پروژه ساختمانی چقدر طول میکشد تا یک کارشناس دفتر فنی متره ای از نقشه هارا ارائه دهد.

۴–Number of adjustments to the schedule

نشان دهنده تعداد دفعاتی است که در پروژه های سازمان ، تیم پروژه تاریخ پایان پروژه را اصلاح کرده است .

۵-Resource capacity:

حاصل ضرب دو نقدار تعداد افراد فعال در فعالیت یا پروژه خاص و درصد زمانی حضور آن افراد در فعالیت یا پروژه خاص است. در واقع این kpi در تخصیص درست منابع و یا در تخمین اینکه مثلا نیاز است ما فرد یا افراد خاصی را برای پروژه جذب کنیم یا خیر، بکار میرود و به این روش در تخمین مدت زمان اتمام مروژه کمک کننده است.

*۳ مورد از مهم ترین شاخص های بودجه ای:

۱-Budget variance:

نشان دهنده میزان اختلاف بودجه واقعی و برنامه ریزی شده ی پروژه ها است.

۲– Cost performance Index

نسبت دو مقدار است: الف: هزینه کل پروژه * درصد پیشرفت واقعی. ب: مقدار پولی که تاحالا خرج کردیم.
در واقع یه جورایی راندمان هزینه ای تحقق یافته است تا آن Data Date از پروژه را نشان می دهد.

۳-Number of Budget iterations

بیانگر تعداد رویژن بودجه بندی تا نهایی شدن آن است که بیانگر زمان مورد نیاز برای برنامه ریزی و نهایی سازی بودجه بندی پروژه ها است.

*۳ مورد از مهم ترین شاخص های کیفی:

۱-Customer satisfaction/loyalty

شاخصی است که بیانگر میزان رضایت مشتری از سازمان است.نظر سنجی،روش مناسب و مفیدی جهت برآورد این kpi است.

۲-Number of Errors:

تعداد دفعات دوباره کاری های پروژه را نشان می دهد که نتایج تعدا بازبینی بودجه و تعغییر تقویم پروژه را تحت تاثیر قرار می دهد.

۳-Customer complaints:

میزان شکایات مشتری های سازمان/ پروژه را نشان می دهد.

*۴ مورد از مهم ترین شاخص های اثربخشی:

۱-Number of project milestones completed on time with sign off:

پروژه دارای بخش و باکس های مختلفی اس . باید رصد کنیم که مایلستون های مختلف پروژه در زمان مناسب محقق شدن و به تایید کارفرما یا مالک رسیده اند یا خیر؟!

۲-Training/Research needed for project

میزان آموزش / تحقیق مورد نیاز پروژه را می شود با ساعت، بعداد دوره های آموزشی مورد نیازو امثال آن سنجید. اگر این میزان زیاد باشد، پروژتان ممکن است دیر تر از زمان مورد انتظار شروع شود. برای سنجش این نعیار میشود سوال را اینطور پرسید که، چند درصد از منابع در آغاز پروژه می توانند بلافاصله کارشان را بدون آموزش شروع کنند؟

۳-Number of cancelled projects

رصد این که چه تعداد از پروژه های سازمان متنوف و کنسل می شنوند؟
تعداد زیاد پروژه های کنسلی نشانگر فقدان یا ضعف در برنامه ریزی و گرفتن پروژه های جدید مناسب است.

۴-Number of change requests

تعداد در خواست های تغییری که کارفرما در اسکوپ تایید شده ی پروژه وارد میکند و میزان تکرار دفعات آنها است. هرچه این مقدار بالاتر باشد تاثیر منفی روی بودجه،منابع، زمان و کیفیت کلی پروژه بیشتر است.

پروژه ها بخش های پویا ی مختلفی دارند و خیلی مهم و حیاتی است که در طول پروژه زمان،بودجه،کیفیت و کارایی آن را رصد کنیم. شما باید مطمئن باشید که پروژه را با کارایی مناسب و با یک بودجه محدود انجام می دهید چون منابع محدود هستند.(اگر منابع نامحدود دارید ، احتمالا باید کارها را خیلی متفاوت انجام دهید!!)

حجم تولید

مقادیری را که شغل شما قادر به تولید با گذشت زمان است ارزیابی کنید

در مرحله ابتدایی نمای کلی از آنچه کارخانه های شما قادر به تولید در یک ماه ، یا یک سال هستند ، به شما ارائه می دهد. مقایسه آن با دوره های مشابه قبلی ، نشانگر اینکه آیا این مسیر در دست گرفتید راه درستی است برای تکامل یا خیر، برای جلوگیری از ناهنجاری ها ، یا پیشرفت می باشد. به همین ترتیب ، با اندازه گیری توان تولید دستگاه های تولید کننده

شما ، می تواند به شما از عملکرد و بازدهی دستگاه های شما اطلاع دهد – با استفاده از این روش به راحتی می تونید ازکارایی و بازدهی دستگا هایتان مطلع شوید و اپر دستگاهی بازدهی ندارد در بلند مدت با مقایسه کردن آمار و ارقام نسبت به یک ماه یا یک سال پیش دستگاه را در دور خارج کنید.

خرابی در تولید

با کنترل زمان و دلیل وقوع آن ، تعمیر و نگهداری خود را بهینه کنید

یكی از مهمترین معیارهای تولید برای ردیابی در علت كاهش تولید می باشد. هنگامی که خرابی اتفاق می افتد، باید دلایل بروز آن را گزارش کنید، زیرا این تنها راهی است که می توانید مشکلات را ردیابی کنید، آنها را ارزیابی کنید و سپس تصدیق کنید که چه چیزی باید حل شود. زمان خرابی نیز می تواند برنامه ریزی شود ، هنگامی که تجهیزات به تعمیر و نگهداری نیاز دارند:از این طریق، شما نه تنها می توانید آن را بهینه کنید، بلکه می توانید با جلوگیری از خاموش شدن ماشین ها، آن را کنترل کنید.

هزینه های تولید

هزینه های مربوط به تولید محصولات مختلف خود را نظارت کنید

هزینه های تولید توسط محصول مشخص می کند که هر یک از اجزای محصول شما چقدر هزینه دارد و هزینه محصول نهایی شما به چه میران است. به کمک این متریک می توانید به راحتی متوجه بیشین که کدام قسمت از واحد شما بیشترین هزینه رو شامل می شود و در صورت تمایل با پیگیر های مختلف می توانید از هزینه های بیهود و از هزینه های متفرقه پرهیز کنید، ردیابی این هزینه های تولید با گذشت زمان ، می توانید روند رو به رشدش رو ببینید و اگر آن را مدیریت کنید به راحتی مب توانید زیر قیمت مورد نظر برای واحدی که تعیین کردهاید بمانید.

کمبود تراکم

بلافاصله موارد آسیب دیده را ارزیابی کنید

ارزیابی چگالی نقص یک کار مهم در محیط تولید است. این کار یک شاخص کیفیت کلیدی است که به راحتی قابل سنجش و برسی می باشد. نقص تراکم تعداد محصولات ناقص تقسیم بر تعداد کل محصولات تولیدی را مشخص می کند. اندازه گیری ساختاری هماننداین به شما امکان می دهد که کیفیت محصولات مختلف خود را با یکدیگر مقایسه کنید. این در شناسایی مناطقی که مشکلات رخ می دهد بسیار مفید می تواند قرار بگیرد و به شما این امکان می دهدکه اقدامات لازم را برای اصلاح را انجام دهید. کار با این متریک در کنار سایرین منجر به افزایش کارآیی در روند تولید شما می شود و درنهایت ، از هزینه های بی فایده که موجب صرفه جویی در هزینه می شود، جلوگیری می کنید.

نرخ بازگشت

تعداد مواردی که به کارخانه های شما عودت می شود را اندازه بگیرید

این نرخ درصد محصولاتی را که برای شما عودت می شود را ارزیابی می کند. موارد عودت شده به هر دلیلی می واند به شما برگردند: نقص ، بسته بندی اشتباه ، عدم رعایت و غیره. به منظور مقابله با علت اصلی مشکل ، این دلایل را تجزیه و تحلیل کرده و از بازگشت بیشتر خودداری کنید. انجام این کار نه تنها باعث صرفه جویی در هزینه شما می شود بلکه از نظر مشتری هم شما تصویر بهتری را کسب خ.اهید کرد. شما همچنین می توانید ارزیابی کنید که کدام محصولات بیشتر در معرض بازده قرار می گیرند تا تحلیل خود را افزایش دهید.

زمان بندی

عملکرد فرآیند تولید خود را از ابتدا تا انتها اندازه گیری کنید

اینکه دائما محصولی رو زیر تست قرار بدهید قطعا ممکن است برای شما پرهزینه باشد و ناکارآمدی خاصی را در زنجیره تأمین شما ایجاد کند. با استفاده از این متریک ، می دانید که چند بار قادر هستید چیزی را بدون هیچ نقصی در کل مراحل تولید تولید کنید. حرکت مهم این است که بررسی کنید که در کجا و چه زمانی شکست رخ می دهد ، علت اصلی این مسئله را پیدا کنید و روی آن کار کنید تا در آینده از بروز مشکلات مشابه جلوگیری کنید. مقایسه آن با دوره های زمانی مشابه در طول سال ها ، یک تحلیل جامع و کامل راایجاد می کند.

به طور خلاصه اگر چند شاخص مهم را بخواهیم نام ببریم باید شاخص های راندمان، دوباره کاری، ضایعات و همچنین سرانه تولید را ذکر کنیم. شاخص های بسیار دیگری را هم می توان تعیین نمود اما به علت عمومی بودن این شاخص ها و کاربرد آنها برای بسیاری از صنایع تولیدی به ذکر و تشریح این چهار شاخص بسنده می کنم.

ضایعات

مقدار ضایعات یک شرکت فقط نشان دهنده میزان محصولات معیوب آن سازمان نیست بلکه شاخصی است بسیار مناسبق که نشان دهنده میزان انسجام فعالیت های مدیریتی در سطوح مدیریت ارشد، مدیران میانی، بدنه کارشناسی و لایه های عملیاتی سازمان می باشد. این شاخص به طور شفاف و بی پرده به شما می گوید که تا چه حد در طراحی و اجرای فرآیندهای مدیریتی، پشتیبانی و تولید، موفق عمل کرده اید.
‎محاسبه ی شاخص به این صورت است که مقدار ضایعات را بر میزان تولید تقسیم کرده و حاصل را در عدد ۱۰۰، ضرب می کنیم. ضایعات را طبیعتا محصولاتی می دانیم که عیوب و عدم انطباق آنها در حدی است که قابل اصلاح، تعمیر و بازکاری نمی باشند. ضمن آنکه محصولات با درجه ی کیفی پایین تر را که مصارف دیگر دارد و با قیمتی کمتر از قیمت محصولات سالم به فروش می رسد را نیز می توانیم جزء آمار ضایعات محسوب می نماییم.
‎فعالیت های تحلیل و تعیین علل به وجود آمدن ضایعات، مشابه علت های به وجود آمدن موارد دوباره کاری می باشد. با این تفاوت که اثر آن عوامل شدیدتر بوده به طوری که محصول با ویژگی هایی تولید شده که امکان استفاده و فروش آنها از بین رفته است.
‎آسیب های ناشی از ایجاد ضایعات در شرکت های تولیدی با فرآیندهای ساخت گوناگون، کاملا متفاوت می باشد. در یک شرکت ریخته گری، ضایعات تولید شده دوباره با صرف هزینه هایی نسبتا کمتر دوباره قابل استفاده برای تولید محصول سالم می باشد. اما در شرکتی دیگر مانند تولید قطعات لاستیک اگر محصولی نامنطبق و معیوب گردد، استفاده مجدد از آن شاید امکانپذیر نباشد.
‎مشابه شاخص ضایعات از شاخصی دیگر به نام PPM نیز می توانیم استفاده کنیم. بدین صورت که تعداد محصولات معیوب و دارای عدم انطباق را تقسیم بر تعداد تولید شده کرده و حاصل را در عدد یک میلیون ضرب می کنیم. بدین صورت عددی به دست می آید که آن را PPM می گوییم. یعنی تعداد قطعه ضایعات شده در هر میلیون قطعه part per million .
‎این شاخص، شاخصی استاندارد است که غیر از پایش نمودار روند آن در داخل سازمان، قابلیت مقایسه با شرکت های دیگر را نیز در اختیار شما خواهید گذاشت و می توانید عدد PPM کیفی خود را با شرکت های سطح بالا به لحاظ کیفیت و یا با میانگین صنعت خود مقایسه نمایید.

د‎وباره کاری / بازکاری  Rework

‎یکی دیگر از شاخص های خوب و کلیدی عملکرد  فرآیند تولید، شاخص بازکاری می باشد.شاید به نظر بیاید که شاخص خیلی مهمی نیست. درست است که موارد اصلاح، تعمیر و بازکاری محصولات معیوب برای امکان استفاده و فروش آنها به اندازه ضایعات برای سازمان مشکل آفرین و هزینه بر نیست اما به هر حال بخشی از فعالیت های انجام شده برای تولید محصول سالم در بار نخست، تلف شده و محصولی معیوب ایجاد شده است. ضمن آنکه شما باید در ادامه نیز مقداری مواد، زمان کار دستگاه و همچنین وقت نیروی انسانی خود را به اصلاح و بازکاری محصولات معیوب اختصاص داده و حتی پس از آن با انجام بازرسی های مجدد کنترل کیفیت از اصلاح و قابل استفاده شدن محصول معیوب اطمینان حاصل نمایید. در برخی مواقع محصولات معیوب به مانند محصولات سالم در نیامده و مجبور خواهید شد که با درجه مرغوبیت پایین تر و با قیمتی نازل تر از محصولات سالم آن ها را بفروشید.برای محاسبه مقدار شاخص در ابتدا نیاز به این است که موارد بازکاری را در فرآیندهای ساخت و تولید مشخص کنید. این موارد شامل فعالیت های تعمیر، اصلاح و یا انجام دوباره ی فرآیند های ساخت و تولید روی محصولات معیوب می باشند. با انجام فعالیت های اصلاحی روی اینگونه محصولات، آنها به شرایط قابل قبولی به لحاظ کیفی رسیده و می توان ادامه فرآیندهای ساخت را روی آنها انجام داد یا اگر محصول نهایی می باشند، آنها را به فروش رساند.
‎در یک شرکت تولید مجموعه موتور خودرو ممکن است برخی موتورهای که تولید و مونتاژ شده اند، دچار نشتی روغن یا آب شده، فیلر زنی به صورت صحیح انجام نشده و یا اینکه تورک و گشتاور پیچ ها مطابق مقدار مطلوب نمی باشد. این ها مصداق های دوباره کاری می باشند.
‎پس از تعیین موارد دوباره کاری، تعداد و آمار قطعات و محصولاتی که روی آنها بازکاری انجام شده را ثبت کرده و گردآوری نمایید. میزان دوباره کاری کل محصولات را نیز از آمار تک تک محصولات بدست آورید. حاصل تقسیم مقدار کل موارد دوباره کاری بر میزان تولید انجام شده ضرب در عدد ۱۰۰، درصد دوباره کاری را به شما می دهد.
‎به عنوان مثال از تعداد ۸۰۰ موتور خودرویی که تولید شده، روی ۸۰ عدد دوباره کاری انجام شده است. پس درصد شاخص دوباره کاری برابر با ۱۰ درصد می باشد.
‎مقدار این شاخص برخلاف شاخص راندمان، هر چه کمتر باشد، بهتر خواهد بود و نشانه خوبی از اجرای صحیح فعالیت های تولیدی در بار اول می باشد. در جهت مقابل، بالا بودن این شاخص نشان دهنده ی حجم بیشتر انجام نادرست فعالیت های ساخت می باشد.
‎عوامل بالارفتن مقدار شاخص دوباره کاری می تواند شامل موارد زیر باشد
* عدم مهارت اپراتورهای تولید
* خراب بودن یا تنظیم دقیق نبودن دستگاه های خط تولید
* کالیبره نبودن تجهیزات اندازه گیری
* شیوه های نادرست تولید
* مستهلک شدن ابزارآلات تولید مانند قالب ها و جیگ و فیکسچرها
* عدم انجام صحیح فعالیت های بازرسی و آزمون
* شرایط نامساعد محیط کار مانند نبود نور کافی
* مواد اولیه ی نامرغوب و یا قطعات نیم ساخته بی کیفیت
‎و بسیاری عوامل دیگر که بسته به شرایط سازمان شما می تواند متفاوت و متنوع باشد.
‎علل دوباره کاری را شناسایی کنید
‎در صورت بالا بودن میزان دوباره کاری بایستی نسبت به تعیین عوامل وقوع این مسئله و طرح ریزی اقدامات اصلاحی برای کاهش مقدار شاخص اقدام نمایید. کاهش هر میزان از دوباره کاری به معنای افزایش همان میزان در راندمان تولید می باشد. یعنی شما به جای انجام دوباره مراحل تولیدی برای تعدادی محصول خاص، همان وقت، منابع و امکانات را صرف اجرای فعالیت های تولیدی برای همان میزان محصولات سالم دیگر و البته بیشتر می کنید.

راندمان

اين شاخص، یکی از مهم ترین شاخص های فرآیند تولید و حتی کل سازمان می باشد و به طور قطع و یقین می توان آن را یک شاخص کلیدی عملکرد Key Performance Indicator دانست.این شاخص، فرمول اندازه گیری پیچیده ای ندارد و حتی می توان گفت که ساده می باشد. مطابق تعریف عمومی راندمان و بازدهی هر سیستم دیگر، در اینجا نیز میزان خروجی یک فرآیند به ورودی آن را راندمان می گوییم.
‎در عمل اما محاسبه ی این شاخص، قدری زحمت دارد. افزایش پیچیدگی محاسبه این شاخص بیشتر در سازمان هایی اتفاق می افتد که چند نوع محصول مختلف را تولید می کنند.نحوه محاسبه راندمان تولید به این صورت است که میزان تولید انجام شده یک محصول را در یک دوره ی زمانی مثلا یک ماهه، بر توان تولید در همان دوره تقسیم می کنیم که عدد حاصل، راندمان تولید می باشد و با ضرب حاصل کسر در عدد۱۰۰ ، درصد راندمان به دست می آید.
‎مقدار تولید یا خروجی فرآیند، به راحتی از آمار تولید انجام شده بدست می آید. اما برای محاسبه ی شاخص، شما نیاز به دانستن توان تولید دارید.
‎توان تولید همان ورودی سیستم می باشد که مفهوم آن توانایی و برآیند ورودی های فرآیند می باشد که شامل نیروی انسانی، تجهیزات، مواد اولیه، دستگاه ها و . . می باشد. این توان تولید را ظرفیت بالقوه خط تولید می گوییم. توان تولید یا ظرفیت خط تولید با استفاده از روش های زمان سنجی و ظرفیت سنجی به دست می آید. ضمن آنکه بایستی از اطلاعات فنی مربوط به تجهیزات خط تولید که سازنده ی تجهیزات، آن را در مدارک درج کرده استفاده نمایید.
‎تصور کنید مقدار تولید انجام شده که می تواند بر حسب تعداد و وزن باشد از محصولی مانند موتورخودروی پراید به تعداد ۸۰۰۰ عدد باشد، توان تولید شرکت نیز ۱۰۰۰۰ عدد در ماه می باشد. راندمان تولید محصول موتور خودرو در این شرکت،  ۸۰% می باشد.
‎هر چقدر مقدار محاسبه شده راندمان به عدد ۱۰۰ نزدیکتر باشد طبیعتا بهتر خواهد بود و نشانگر آن است که شما از امکانات تولید در اختیار سازمان که شامل تکنولوژی تولید و فرآیندهای ساخت، ابزارآلات اندازه گیری، تجهیزات و دستگاه ها، نیروی انسانی، ابزار آلات تولیدی، مواد اولیه و . . . بهتر استفاده کرده اید و از هزینه ی انجام شده برای تأمین منابع، بهره بهتری گرفته اید.
‎در صورتی که مقدار راندمان محاسبه شده، پایین می باشد بایستی بررسی نمایید و مشخص کنید عواملی که باعث شده اند تا شما نتوانید از ظرفیت و توان بالقوه شرکت، استفاده مطلوب را ببرید چه مواردی می باشند؟
‎با استفاده از روش ها و تکنیک های حل مسئله، مشخص نمایید که علل راندمان پایین تولید در سازمان شما چیست. با تعیین علت ها نیز اقداماتی برای رفع مشکلات و حل مسائل طراحی خواهد شد. پس از اجرای اقدامات تعریف شده، با محاسبه ی راندمان تولید در دوره های بعد نسبت به سنجش اثربخشی اقدامات اصلاحی، اطمینان حاصل نمایید.
‎حالا کاملا بایستی درک کرده باشید که چگونه تعریف شاخص ها و اندازه گیری مقادیر آنها به بهبود عملکرد سازمان و موفقیت آن کمک می کند، چه آنکه اگر امکان اندازه گیری سطح عملکرد شرکت در فرآیندهای مختلف و منجمله فرآیند مهم تولید وجود نداشته باشد امکان شناسایی مشکلات و مسائل و همچنین کسب اطمینان از حل آنها و ایجاد بهبود نیز وجود نخواهد داشت.

‎ سرانه تولید

‎یک شاخص خوب و جالب دیگر برای پایش فرآیند تولید، شاخص سرانه تولید می باشد. این شاخص میزان بهره وری جزئی یکی از عوامل تولید یعنی نیروی انسانی را اندازه گیری کرده و در اختیار ما قرار می دهد.
‎با محاسبه ی این شاخص می توانید دریابید که تا چه حد در به کارگیری کارآمد نیروی انسانی جهت تولید با کمیت بالا، موفق بوده اید.
‎نحوه ی محاسبه شاخص به این صورت می باشد که میزان تولید انجام شده و تعداد محصولاتی که تولید شده اند بر نفرساعت کاری کلیه پرسنل تولیدی تقسیم می گردد.
‎به عنوان مثال اگر تعداد تولید یک محصول در ماه یکصدهزار قطعه باشد و مجموع نفر ساعت پرسنل تولید در همان ماه بیست هزار نفر ساعت باشد حاصل فرمول عدد ۵ می باشد. به این معنا که هر نفر ساعت کار پرسنل و اپراتورهای واحد تولید سازمان، منجر به تولید ۵ عدد قطعه می شود به بیانی دیگر یعنی یک نفر اپراتور در یک ساعت، ۵ عدد محصول نهایی و آماده فروش، به وجود می آورد.
‎توجه داشته باشید که منظور از نفرساعت کاری کل پرسنل، ساعات اضافه کاری نیز می باشد. برای تعیین نفرساعت کل، زمان های مرخصی، تأخیر و غیبت نیز باید کسر گردد. همینطور ساعت توقف خط تولید و بیکاری پرسنل نیز از مجموع ساعت کاری باید کم شود یعنی ساعت های کاری خالص تک تک پرسنل تولید بایستی با هم جمع شود.
‎همانطور که مطمئنا دریافته اید هر چقدر عدد حاصل یعنی سرانه تولید، بزرگتر باشد بهتر خواهد بود. این شاخص به طور خاص نشان دهنده ی سطح عملکرد پرسنل تولید در ساعاتی که بدون مشکل امکان تولید را دارند می باشد.
‎بهبود انگیزه ی پرسنل، طراحی و اجرای سیستم های مناسب و اثربخش تشویق پرسنل، می تواند این شاخص را بهبود دهد. یک راه مناسب، آکورددهی به اپراتورهای تولید در ازای تولید بیشتر می باشد. بدین صورت که اگر اپراتور یا گروهی از اپراتورها از حد مشخصی در یک دوره ی زمانی، بیشتر تولید کنند، متناسب با مقدار اضافه تولید، پاداش و آکورد دریافت نمایند. بدیهی است که قطعات تولید شده بایستی سالم بوده و معیوب و نامنطبق نباشند.
‎توجه داشته باشید که محاسبه و تحلیل این شاخص در سازمان های مختلف و حتی در یک سازمان با محصولات گوناگون، شرایط خاص خود را دارد. در بعضی مواقع کاهش یا افزایش این شاخص به علت نیروبری کمتر یا بیشتر یک محصول خاص است. سرعت و حجم تولید محصولات متفاوت نیز ممکن است باعث کاهش یا افزایش این شاخص شوند در حالی که عملکرد نیروی انسانی واحد تولید ثابت مانده است. پس به هنگام تحلیل نزولی یا صعودی بودن نمودار به این مسئه توجه خاص و دقت کافی داشته باشید.