آیا میدانید بوم ناب چیست ؟ بدون شک همگی راجع به طرح کسب و کار (Business Plan) شنیده ایم. اما بوم ناب شاید نیاز به معرفی داشته باشد. بوم ناب برداشتی است از بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) نوشته الکساندر استروالدر است که توسط اش موریا ساخته شده است. بوم ناب بهترین روش در مسیر خلق و ارزیابی طرح کسب و کار است. کسب و کارها می بایست در فازهای متعدد، بوم ناب خود را طوری تنظیم کنند که در نهایت محصول مناسب و منطبقی برای ارائه به بازار در زمان و مکان مناسبی داشته باشند و بتوانند کسب و کار خود را گسترش دهند.
استارتاپ ها و کسب و کار های نوپا همواره نیاز به بررسی مدل، خدمات و محصولات خود دارند تا بتوانند درصد پیشرفت خود را از طریق بازخوردها و فیدبک های معتبر از سوی مشتریان اندازه گیری نمایند. منظور از استارتاپ ها تنها شرکت هایی کوچک نبوده و این باور که فکر کنیم آن ها همان فرآیندهای جاری در شرکت های بزرگ را در مقیاس کوچک تر انجام می دهند صحیح نیست. در شرکت های بزرگ هسته مرکزی کسب و کار، اجرای یک طرح اجرایی و عملیاتی است؛ در حالی که اولین هدف یک استارتاپ یا کسب و کار نوپا یافتن مدل کاری مخصوص به خود می باشد. شرایط و ملاحضات شرکت ها و کمپانی های بزرگ تفاوت چشمگیری با واقعیات هر روزه یک استارتاپ و کسب و کار نوپا دارد.استارت آپ جایی است که هیچ چیز هنوز تعریف نشده، نه مشتری و نه بازار، نه محصول و نه تکنولوژی مربوط به آن، نه رقبا و نه منابع مالی. در مراحل ابتدایی استارتاپ ها و کسب و کارهای نوپا نیازمند ابزاری ویژه به منظور برنامه ریزی برای آینده خود هستند. هدف بوم ناب، ایجاد یک ابزار ساده و روان ، انعطاف پذیر و سودمند برای یک کسب و کار نوپا است تا بتواند مدل کسب و کار خود را عینی ساخته و آن را بهبود دهد. بوم ناب اولین ارتباطات با مشتریان واقعی یک کسب و کار نوپا را تسهیل و تسریع می کند و به تیم اجازه می دهد تا بر روی تحقق MVP (اولین نسخه از محصول که کمک به دریافت بازخورد از بازار می نماید) خود تمرکز کنند. بوم ناب دقیقاً همان ابزاری است که به کسب و کارهای نوپا کمک می کند تا به همراه تیم خود تمام جوانب ساخت یک استارتاپ را در نظر بگیرند.
سنجه‌های کلیدی (Key Metrics)
به عنوان یک کسب و کار نوپا از کجا بدانیم در مسیر درستی قرار داریم ؟ سرعت پیشرفت کسب و کار چگونه است ؟ سریع، کند یا یکنواخت . در هر مرحله از استارتاپ شما باید بدانید که در حال رشد هستید یا نه برای همین از یکسری از سنجه هایی باید استفاده کنید تا بتوانید رشد خود را بررسی کنید. اما دقیقا چه چیزهایی را باید لحظه به لحظه رصد کنیم ؟ برای جواب دادن به این ابهامات و سوالات نیاز به یک داشبورد اطلاعاتی است که نتایج فعالیت ها و برنامه های کسب و کار شما را مشخص کند. به این پارامترها، سنجه‌های کلیدی عملکرد یا (Key Metrics) گفته می شود.ضروری است که برای اندازه گیری میزان موفقیت یا حتی شکست کسب و کار خود، سنجه‌های کلیدی عملکرد را تعریف کنید. یک استارتاپ یا کسب و کار نوپا می تواند تنها بر روی یک سنجه تمرکز کند. فقط می بایست آن را مشخص کرده و تنها به آن بپردازید. سنجه‌های کلیدی عملکرد شامل محدوده محصولات و خدماتی می شوند که شما آن ها را فراهم و ارائه می کنید. در انتخاب سنجه‌های کلیدی عملکرد بایستی دقت لازم را داشته باشید، در غیر این صورت ممکن است دچار خطا و اشتباه در تصمیم گیری شوید و در نهایت کسب و کار شما با شکست مواجه شود. این موضوع منجر به فعالیت های بی فایده مانند خوش بینی زودرس یا اتمام منابع می شود در حالی که به دنبال هدفی نادرست هستید. تعداد کاربران جذب شده (Acquisition)،تعداد کاربران فعال (Activation)، تعداد کاربرانی که دائماً در حال استفاده از سیستم هستند (Retention)، میزان درآمد (Revenue) و کسانی که توسط معرفی افراد وارد سیستم شما می شوند (Referral) مثال های برای سنجه ها هستند که همگی از جنس پارامتر و عدد هستند.
معرفی چارچوب AARRR
این یک عبارت مخفف است، ۵ معیار و مقیاس در این چارچوب مطرح شده است که برای استارتاپ ها میتواند خیلی مفید باشد و کسب و کارها بایستی در استارتاپ خود یک داشبورد طراحی کنند تا مشخص شود که در هر یک از معیار ها در چه مرحله ای قرار دارند .
قابل توجه : در چرخه حیات استارتاپ شما هر کدام از این معیارها و سنجه های کلیدی عملکرد بسته به ماهیت کسب و کار ممکن است مهم تر از بقیه باشد.
تمرکز بر روی سنجه های کلیدی عملکرد بسیار مهم است در صورتی که این سنجه ها درست فهمیده و درک شوند، می‌توانید تشخیص دهید استارتاپ شما با چه مشکلاتی مواجه است. این سنجه‌های ۵ گانه عبارتند از:
جذب (Acquisition)
فعال‌سازی (Activation)
بازگشت (Retention)
درآمد (Revenue)
توصیه (Referral)
